در این مقاله قصد داریم نکاتی در ارتباط با انواع فوبیا و ترس را شرح دهیم و انواع فوبیا هایی که بسیاری دچار آن هستند را معرفی کنیم . کلینیک درمان فوبیا در تهران دکتر قدمگاهی یکی از برترین مراکز درمان فوبیا در سطح کشور است . کلینیک دکتر قدمگاهی با استفاده از بروزترین متد های درمانی در این زمینه ، با کیفیت ترین خدمات را ارائه میدهد .
علائم فوبیا و ترس
ترس هایی که در دوران کودکی بروز می کند معمولا بین سنین ۵ و ۹ سالگی روی می دهد و به لحاظ دوام کوتاه مدت بوده و خودبخود بدون نیاز به درمان خاص از بین می روند. اما فوبیاهای دوران بزرگسالی پایدار که به ویژه در افراد بیست ساله رخ می دهد تا چندین سال ادامه پیدا می کند. این فوبیاها چنانچه به موقع و کامل درمان نشوند به انواع دیگر بیماری های روحی بخصوص اختلالات اضطرابی، افسردگی و سومصرف مواد تعمیم پیدا می کند.
علائم فوبیا از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و به صورت رایج عبارت است از موارد زیر:
- احساس بیش از حد ناراحت کننده و دائمی از ترس و اضطراب که بصورت علائم جسمی در فعالیت یا موقعیت های خاص عود کرده و مشاهده می شود.
- احساسات تجربه شده در فوبیا غیرمنطقی و نامتناسب با عامل ترس و تهدید واقعی می باشد. بطور مثال حضور یک سگ بیمار یا وحشی عاملی تهدید کننده برای همگان به شمار می رود اما در فوبیا عامل ترس می تواند یک سگ آرام و تحت کنترل صاحب او باشد
- دوری کردن از یک شی، فعالیت یا موقعیتی که فوبیا را شدت می بخشد. افراد مبتلا به فوبیا آگاهی کامل به ترس بیش از حد خود دارند و از بابت علائمی که بروز می دهند احساس شرم و خجالت خواهند داشت. برای پیشگیری از بروز علائم فوبیا و احساس شرم پس از آن تا جای ممکن از عوامل فعال کننده فوبیا اجتناب می کنند
- احساس سرگیجه، عدم تعادل، دوران سر یا غش کردن
- احساس خفگی
- تپش و کوبش قلب یا سریع شدن ضربان قلب
- احساس درد یا گرفتگی در قفسه سینه
- تعریق
- گرگرفتگی یا یخ زدن
- تنگی نفس یا احساس خفگی
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- بی‌حسی یا گزگز
- رعشه یا لرز
- احساس جدا شدن از بدن یا قطع ارتباط با دنیای واقعی
- ترس از غش کردن
- ترس از دست دادن کنترل
- ترس از مرگ
فوبیا میتواند در قالب هایی بروز داده شود و نشانه هایی داشته باشد که شما تنها با مراجعه به متخصص درمان فوبیا قادر به تشخیص آن باشید . بنابراین اگر احساس میکنید که فوبیا خاصی دارید که شما را در حالت ناراحت و اضطراب قرار میدهد میتواند به کلینیک درمان فوبیا دکتر قدمگاهی مراجعه کنید .
روش های درمان فوبیا و ترس
درمان فوبیا با استفاده از روش‌های مختلف امکان‌پذیر است. شاید با برخی از آنها آشنایی داشته باشید، در جلسات مشاوره کنترل استرس به شما کمک میشود تا بهترین و مناسب‌ترین روش‌های درمانی را برای خود برگزینید و به کمک مشاور بر ترس و اضطراب خود غلبه کنید. مرکز توانبخشی و مشاوره دکتر قدمگاهی با تجربه ترین متخصصین را در این حوزه در اختیار دارد .
افراد مبتلا به فوبیا از اجتناب و فرار در مواجهه با ترس‌هایشان استفاده می‌کنند. این راهکارهای ناسازگار به درمان اضطراب کمکی نمی‌کند، چون اجتناب از ترس‌ها خود باعث افزایش نگرانی میشود. بسیاری از درمانگران معتقدند که فرد مبتلا به فوبیا را باید با ترس‌هایش رو به رو کرد.
درمان فوبیا با روش های شناختی
در درمان شناختی رفتاری کمک میشود تا از تاثیر نحوه تفکر خود در بروز نشانه‌های اضطراب آگاه شوید و به بینش و درک بهتری از مسائلی که عامل هراس و محرک ایجاد فوبیا در شماست، برسید. به این شکل می‌توانید افکار نادرست خود را اصلاح کنید. در حقیقت روشن میشود که موضوع فوبیا خطری برای شما ندارد. در شناخت درمانی باورها بررسی شده و روی آنها کار میشود چون این باورها باعث ادامه یافتن ترس و اضطراب یا شدت یافتن فوبیا میشود. از جمله این تکنیک‌ها میتوان به بازسازی شناختی، مواجهه درمانی، یادگیری مشاهده‌ای اشاره کرد.
تجویز دارو برای درمان فوبیا
در درمان فوبیا از دارو درمانی هم استفاده میشود در واقع اگر ترس‌ها خیلی شدید باشند بهتر است برای درمان فوبیا در کنار مشاور از روانپزشک نیز کمک بگیرید. مصرف داروها همراه با رفتاردرمانی یا درمان شناختی _ رفتاری میتواند اثر بخشی بالاتری داشته باشد. داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین‌ها، SSRIs .
رفتار درمانی
به منظور شناسایی رفتارهای ناسالم و ایجاد تغییر در رفتارهای ناسازگار از رفتار درمانی استفاده میشود. در رفتار درمانی ابتدا عامل محرک فوبیا شناسایی میشود سپس میزان ترس شما در ارتباط با موضوع برآورد میشود و با تکنیک‌های خاص پاسخ ترس را از بین می‌برند. یکی از بهترین شیوه‌ها، رویارویی تدریجی با عامل ترس است که باید توسط متخصص صورت بگیرد. براساس نوع و شدت بیماری زمانی طول می‌کشد تا به مرور ترس خود را از دست بدهید. رایج‌ترین تکنیک‌های رفتار درمانی شامل حساسیت زدایی منظم، مواجه سازی با محرک ترسناک به صورت تصویری یا واقعی است.
انواع ترس ها و فوبیا
فوبیا و ترس های خاص
منظور از فوبیای خاص ترس از موقعیت یا موضوعی معین مانند عنکبوت یا پرواز است. فوبیاهای خاص غالباً در دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرند و در بعضی موارد به مرور زمان کم‌رنگ‌تر می‌شوند. شایع‌ترین فوبیاهای خاص عبارتند از:
- ترس از حیواناتی مانند سگ، حشرات، مار یا جوندگان
- ترس از محیط طبیعی مانند ارتفاع، آب، تاریکی، طوفان یا میکروب
- هراس موقعیتی، برای مثال ترس از پرواز کردن، مراجعه به دندانپزشک، قرار گرفتن در تونل، فضاهای کوچک یا آسانسور
- فوبیاهای مرتبط با بدن، مانند ترس از خون، تزریق، خفگی، عمل جراحی یا زایمان
- فوبیاهای خاص دیگر مانند ترس از بعضی غذاها، اشیاء یا شخصیت‌های کارتونی
فوبیا و ترس اجتماعی
فوبیای اجتماعی اضطراب اجتماعی یا اختلال اضطراب اجتماعی نیز گفته میشود. افراد بسیاری هستند که قرار گرفتن در بعضی موقعیت‌های اجتماعی برایشان سخت است یا گاهی اوقات خجالت می‌کشند و معذب می‌شوند این حالت‌ها کاملاً عادی است. اما فردی که دچار فوبیای اجتماعی است، از تصور قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی ترس شدیدی را در خود احساس می‌کند و غالباً سعی می‌کند که از آنها اجتناب کند. ممکن است قبل از یک رخداد اجتماعی، در طول آن یا پس از آن دچار نگرانی شوید. فوبیای اجتماعی میتواند بسیار ناتوان کننده باشد و انجام دادن فعالیت‌های روزمره زیر را بسیار دشوار سازد:
- حرف زدن در میان جمع یا شروع گفتگو
- سخنرانی کردن
- تماس تلفنی
- ملاقات با غریبه‌ها
- صحبت کردن با افراد صاحب قدرت و مقام
- خوردن و نوشیدن در حضور دیگران
- مراجعه عادی به بانک یا خرید از فروشگاه
- سر کار رفتن
آگورافوبیا
عموماً تصور میشود که آگورافوبیا به معنای ترس از فضاهای باز است، اما این نوع فوبیا پیچیده‌تر از آن چیزی است که فکر میکنید. ویژگی اصلی آگورافوبیا مضطرب شدن از قرار گرفتن در مکان‌ها یا موقعیت‌هایی است که میتواند شرایط دشواری را ایجاد کند، خارج شدن از آن باعث شرمساری شود یا مانع از آن شود که فرد در صورت بروز حمله هراس بتواند از دیگران کمک بگیرد. بیماران دچار آگورافوبیا اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند و سعی می‌کنند از بسیاری از موقعیت‌های معمولی از قبیل موارد زیر اجتناب کنند:
- تنها بیرون از خانه بودن
- قرار گرفتن در فضاهای باز
- رفتن به مکان‌های شلوغ و پر از جمعیت
- مسافرت با خودرو، اتوبوس یا هواپیما
- قرار گرفتن در فضاهای بسته‌ای مانند آسانسور یا فروشگاه
گلوسوفوبیا یا ترس از سخنرانی عمومی
در این فوبیا فرد از قرار گرفتن در مقابل افراد مختلف یا صحبت برای آنها به‌شدت احساس وحشت می‌کند. افراد مبتلا به این فوبیا حتی درصورتی‌که خود را مقابل تعداد زیادی از مردم «تصور» هم کنند، باز دچار وحشت و علائم جسمانی مثل لرزش بدن و دست می‌شوند. البته درمان فوبیا یا ترس از سخنرانی به سادگی انجام میشود.
آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع
افراد مبتلا به این فوبیا، از رفتن به کوه‌ها، پل‌ها و ساختمان‌های بلند اجتناب می‌کنند. علائم جسمانی این فوبیا شامل سرگیجه، تعرق و احساس ازدست‌رفتن هوشیاری است.
کلاستروفوبیا یا ترس از محیط بسته
این فوبیا، ترس و وحشت از مکان‌های بسته و تنگ است. این فوبیا میتواند زندگی افراد را دچار مشکلات زیادی بکند. افراد مبتلا به این نوع فوبیا از رفتن به داخل آسانسور یا سوارشدن اتومبیل اجتناب می‌کنند.
آویاتوفوبیا
این فوبیا، ترس از پروازکردن است و افراد دچار این اختلال، از سوارشدن هواپیما یا وسایل پروازی دیگر مانند هلیکوپتر خودداری می‌کنند.
دنتوفوبیا یا هراس از دندانپزشکی
مبتلایان به این فوبیا از رفتن به دندانپزشکی وحشت دارند. این فوبیا معمولا به‌علت تجربه‌ای ناخوشایند از دندانپزشکی در گذشته به وجود می‌آید. این فوبیا بر سلامت دهان و دندان فرد مبتلا تأثیر منفی می‌گذارد.
هموفوبیا یا خون هراسی
هموفوبیا ترس از خون یا زخم و آسیب‌‌دیدگی است. فردی که مبتلا به خون هراسی است، ممکن است در مواجهه با خون یا جراحات دیگران، هوشیاری خود را از دست بدهد و به‌اصطلاح غش کند.
آراکنوفوبیا یا عنکبوت هراس
مبتلایان به این فوبیا به‌شدت از عنکبوت‌ها یا موجودات شبیه عنکبوت وحشت دارند.
سینوفوبیا یا سگ هراسی
مبتلایان به این فوبیا از نزدیک‌شدن به سگ‌ها و سگ‌سانان به‌شدت وحشت دارند.
اوفیدیوفوبیا یا مار هراسی
افراد مبتلا به مار هراسی به‌شدت از مواجهه با مار‌ها هراس دارند. این فوبیا یکی از انواع بسیار رایج فوبیا در بین عموم مردم است و تخمین می‌زنند که بیش از یک‌سوم مردم جهان دچار این فوبیا باشند.
نیکتوفوبیا یا هراس از تاریکی
ترس از شب و تاریکی، هراسی معمول در بین کودکان و خردسالان است. اما درصورتی‌که این ترس در دوران نوجوانی و سنین بالاتر ادامه پیدا کند، نوعی فوبیا شناخته میشود. البته تمامی این ترس ها را میتوان در جلسات درمان انواع ترس و فوبیا دکتر قدمگاهی بهبود بخشید
بعضی از این اختلالات و فوبیا ها در بلند مدت میتواند آسیب های جدی به اعصاب فرد مبتلا بزند . به منظور کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با مرکز درمان فوبیا دکتر قدمگاهی تماس حاصل فرمایید.